“Angst overheerst in Yei en duidelijk niet zonder reden. En er is honger. De meeste mensen eten slechts één maaltijd per dag. Hoewel het de gewoonte is, hebben we niet gelogeerd bij de directeur van Caritas om hem niet in verlegenheid te brengen. Ook hij heeft simpelweg niet genoeg voor de gebruikelijke gastvrijheid.” Marisol Martinez, o.m. verantwoordelijk voor onze projecten in Zuid-Soedan en Oeganda, was in de stad Yei in maart van dit jaar, op werkbezoek bij onze Caritaspartners.
Burgeroorlog
Zuid-Soedan verwierf zijn onafhankelijkheid in 2011, na een jarenlange burgeroorlog. Salva Kiir Mayardit werd president en Riek Machar vicepresident. Toen Machar twee jaar later werd ontslagen, brak ook in Zuid-Soedan zelf een bloedige burgeroorlog uit. Het zuiden van het land bleef lange tijd gespaard, maar in de loop van juli-augustus 2016 gebeurde het ondenkbare.
De Yei River State, Zuid-Soedans meest vreedzame regio en de graanschuur voor de hoofdstad Juba veranderde op een paar weken tijd van een economische groeiregio in een oorlogszone. Mensen sloegen op de vlucht naar de buurlanden, een deel ervan naar de stad Yei waar het aanvankelijk rustig bleef, maar niet voor lang.
Marisol getuigt: “Nu zie je in de stad Yei vooral bejaarden, zieken, heel jonge kinderen, mensen met een beperking. Ze zijn niet weggeraakt en zitten als een rat in de val. Ondanks een getekend vredesakkoord tussen alle strijdende partijen in september 2018, blijven de gewelddaden in en rond de stad en in de regio voortduren. Rose, een vrouw die vanuit een nabijgelegen dorp naar Yei was gevlucht, vertelt me dat enkel haar zoon naar school gaat. Wegens geldtekort, maar evenzeer omdat ze bang is dat haar dochters aangerand zullen worden op weg naar school.”
Voedselhulp en landbouw
5 jaar van geweld en onzekerheid eisen hun tol: ongeveer 1,2 miljoen kinderen in Zuid-Soedan zijn acuut ondervoed. 6.9 miljoen mensen riskeren niet genoeg eten te hebben in het overbruggingsseizoen (het moment waarop de voorraden op zijn en er nog niet opnieuw geoogst kan worden). 50.000 mannen, vrouwen en kinderen riskeren hongersnood.
In Zuid-Soedan is Caritas aanwezig in Yei River State en in Maridi State. Het blijft moeilijk om vanuit de stad Yei naar het omringende platteland te gaan en de producten die de stad bereiken, zijn schaars. Boeren zijn nog altijd niet aan het werk omwille van het geweld. We blijven maïsbloem en bonen uitdelen aan de meest kwetsbare bewoners en ontheemden in de stad en zaden en plantgoed voor groenten in stadstuintjes.
De situatie in Maridi State blijft stabiel en ook de veiligheid in de omringende staten is verbeterd. De weg naar Juba kan weer gebruikt worden om handel te drijven. We werken hier sinds 2013 met de boeren aan het opvoeren van de productie en de diversificatie en commercialisering van producten. We willen ons de komende tijd toeleggen op het creëren van sterke coöperaties om de weerbaarheid van de boeren nog te vergroten.
Zelfredzaamheid voor vluchtelingen in Oeganda
Caritas International ging ook aan de slag in Bidi Bidi en Imvepi in Oeganda waar op korte tijd meer dan 300.000 vluchtelingen toestroomden. Er is een vredesproces aan de gang in Zuid-Soedan en de situatie in Yei River State (waar de meest vluchtelingen vandaan komen). Maar het merendeel van de vluchtelingen in Oeganda zal nog niet onmiddellijk naar huis terugkeren. Zij wachten tot de situatie genormaliseerd is.
Onze focus in Bidi Bidi en Imvepi, Oeganda, ligt nu op zelfredzaamheid. Al 30.442 huishoudens kregen sinds 2016 gereedschap en zeer divers zaai- en plantgoed voor zowel groenten en fruit. Dankzij onze opleidingen en het stuk grond dat ze van de Oegandese overheid hebben gekregen, kunnen de vluchtelingen hun eigen voedsel produceren. Daarnaast voorzien we beroepsopleidingen die de mensen aan een inkomen helpen, in ballingschap maar ook als ze later teruggaan naar Zuid-Soedan, en geven we studiebeurzen aan beloftevolle studenten.
