Sandrine, Dieudonné en Claudine bouwen in Burundi beter bestaan op na leven vol beproevingen

Caritas International België Sandrine, Dieudonné en Claudine bouwen in Burundi beter bestaan op na leven vol beproevingen

ProHumA begeleidt kwetsbare personen en families in Burundi. - © Caritas International

ProHumA begeleidt kwetsbare personen en families in Burundi. - © Caritas International

01/06/2023

Sandrine, Dieudonné en Claudine zijn drie jonge mensen uit de provincie Bujumbura Rural in het Centraal-Afrikaanse land Burundi. Ze knokken stevig om een beter en menswaardiger bestaan op te bouwen. Alle drie hebben ze een leven vol beproevingen achter de rug. Met de steun van het humanitaire programma ProHumA – wat staat voor ‘Protection humanitaire au cœur de l’action’ – hebben ze een nieuwe wending aan hun leven gegeven en betere perspectieven gevonden. We laten hen graag aan het woord.

In Burundi vind je heel wat mensen die hun streek ontvluchtten of een tijd moesten doorbrengen in één van de buurlanden. Sommigen konden na verloop van tijd terugkeren. Hun vlucht had soms te maken met politieke instabiliteit en geweld maar ook met economische en sociale problemen of natuurrampen.

ProHuma richt zich sterk op de bescherming van kinderen, slachtoffers van gendergebonden geweld, de nood aan een meer toegankelijke justitie en de sociaaleconomische herinschakeling van personen. Veel ontheemde of teruggekeerde families hangen af van voedselrantsoenen of steun in de vorm van cash om te kunnen overleven.

Caritas International België Sandrine, Dieudonné en Claudine bouwen in Burundi beter bestaan op na leven vol beproevingen

Sandrine: “Ik voel me nu een vrouw met waarde die echt iets betekent voor haar familie en omgeving”. – © Caritas International

Sandrine, gevlucht na overstromingen

Sandrine Irakoze (19) komt uit een familie met vijf meisjes. Haar lijdensweg begon toen haar vader overleed in 2018. Zonder het inkomen van vader werd het voor de familie erg lastig om aan eten te komen. Sandrine wilde van school gaan, maar haar moeder – die toen nog leefde – wilde daar niet van weten. Aangemoedigd door haar moeder bleef ze toch naar school gaan, maar in 2020 liep het mis: overstromingen in 2020 dwongen de familie om weg te trekken. Zes maanden lang leefden ze samen met andere ontheemden.

Uiteindelijk vond Sandrines moeder een nieuwe echtgenoot. “Ik kreeg zo stiefbroers, en één van hen verplichtte me om met hem te vrijen. Eigenlijk werd ik verkracht. Ik raakte zwanger. Mijn moeder geloofde niet dat mij geen schuld trof. De familie begon me te bedreigen zodat ik besloot om thuis weg te gaan. Mijn oom weigerde me in huis te nemen. Een tijdlang sliep ik op de grond, in een huis dat nog niet was afgewerkt. Op zeker ogenblik vertelde ik mijn verhaal aan een vrouw die me met mijn dikke buik zag bedelen op straat. Zij had medelijden met me en nam me bij haar in huis. Jammer genoeg heb ik haar niet lang mogen kennen, want na enkele maanden stierf ze. En mijn eigen moeder was om het leven gekomen bij een verkeersongeval. Mijn zussen had ik weggehaald bij mijn stiefvader, wat toch een hele opluchting voor me was.”

Sandrine was er ondertussen in geslaagd om zelf een handeltje op te zetten in telefooneenheden en cashtransfers. En toen kwam ze in contact met ODDBU-Caritas Bujumbura, de plaatselijke partner van Caritas International. Ze werd geselecteerd als één van de kwetsbare personen die ondersteuning verdienden in het kader van het project ProHumA.

Spaar- en kredietgroep

“Dankzij ProHumA kon ik heel wat stappen vooruit zetten”, legt Sandrine uit. “Ik kreeg coaching en sloot me aan bij een spaar- en kredietgroep. Een psycholoog van ODDBU gaf me veel goede raad. Ik kan nu vrijuit praten en voel me een vrouw met waarde die echt iets betekent voor haar familie en omgeving. Tegenwoordig verkoop ik zelfs stoffen om huizen mee te decoreren.”

Over tien jaar hoopt Sandrine nog veel verder te staan. “Mijn kind zal dan gewoon naar school kunnen gaan”, verwacht ze. “Ik zoek nu naar een geschikte plek om een voedingswinkeltje te openen. We leven nog altijd sober maar hebben hoop dat alles goed zal komen.”

Caritas International België Sandrine, Dieudonné en Claudine bouwen in Burundi beter bestaan op na leven vol beproevingen

Dieudonné is in zijn nopjes: hij heeft nu zijn eigen klerenatelier. – © Caritas International

Gedumpt in een vuilnisbak

Dieudonné Nsengiyumva (22) kende nooit zijn eigen ouders. Zijn moeder dumpte hem na de geboorte in een vuilnisbak en verdween spoorloos. De jongen werd opgevoed door een kinderloos echtpaar. Op zijn 15de verkocht Dieudonné vleesbrochettes aan de grens met de DR Congo. Zo kon hij zijn ouder wordende pleegouders helpen.

Maar in 2015 liep het mis voor de jongen. Jonge aanhangers van de toenmalige Burundese machthebbers kregen het aan de stok met Dieudonné en zijn vrienden, ze verdachten hen ervan met de oppositie te sympathiseren. In het voorjaar van 2016 liepen de politieke spanningen ter plaatse uit de hand. Toen de politie Dieudonné wilde oppakken, verstopte hij zich eerst bij een buur en vluchtte hij daarna naar Congo. Drie jaar lang leefde hij daar in een vluchtelingenkamp. “Maar dat was niet vol te houden”, vertelt hij. “De bewoners van het kamp, zeker de kinderen, stierven van de honger. Noodgedwongen sloot ik me aan bij een bende bandieten, om te overleven.”

Toen de situatie in Burundi rustiger werd, groeide bij Dieudonné het verlangen om het bandietenleven op te geven en naar huis terug te keren. Hij schreef zich in bij het Vluchtelingencommissariaat van de Verenigde Naties om zich te laten repatriëren.

Een grote troef voor Dieudonné was dat hij tijdens zijn jaren in Congo had geleerd hoe je kleren kan maken. Toen hij terugkeerde naar Burundi, werd hij daar goed ontvangen. Hij werd niet langer belaagd of lastiggevallen. “Bij momenten overwoog ik wel om terug naar Congo te gaan, want ook in Burundi bleef het leven moeilijk. Maar na vier of vijf maanden vond ik een baan in een kleermakersatelier. En daar werkte ik tot november 2022.”

Eigen atelier!

Sinds januari 2023 heeft Dieudonné zijn eigen plek dankzij de ondersteuning van ProHumA. “Ik sloot me aan bij een spaar- en kredietgroep. Met een krediet van die groep en steun in de vorm van cash kocht ik een naaimachine en huurde ik de plek waar ik nu woon. Ik heb dus mijn eigen atelier!”

“Over tien jaar zal mijn zaak nog veel beter draaien”, weet Dieudonné zeker. “Ik zal dan mijn eigen leven leiden en een vast inkomen hebben. En ik zal dan mijn eigen gezin hebben. Ik droom er nu al van om ook een klerenwinkel te openen.”

Caritas International België Sandrine, Dieudonné en Claudine bouwen in Burundi beter bestaan op na leven vol beproevingen

Claudine: “Ik kan nu probleemloos aan krediet geraken”. – © Caritas International

Zwanger, en op straat gezet

Claudine Habonimana is een jonge vrouw van 20. Op haar 14de werd ze zwanger gemaakt door Vincent, een jongen van 17. Haar ouders zetten haar op straat, en bij haar ‘schoonfamilie’ was ze ook niet welkom. Maar Claudine was vastbesloten om haar baby op de wereld te zetten.

“Vincent en ik gingen samenwonen, en hij bouwde snel een simpel huisje. We werkten op de akkers van de buren om wat geld te verdienen. Er kwam ook een tweede kindje. We begonnen groenten en fruit te verkopen, en mijn man bouwde een ander huis, verder weg van zijn familie.”

Kort voor ze moest bevallen van haar derde kind kreeg Claudines man een dodelijk ongeval. Opeens stond ze er alleen voor. “De schoonfamilie begon me te bedreigen, ze wilden mij uit mijn huis zetten. Uiteindelijk belandde ik op straat, in ellendige omstandigheden. Het gerecht kon niets voor me doen want ik was nooit officieel getrouwd met mijn man.”

Claudines derde kindje leefde niet lang. Vier jaar lang ploeterde ze voort met haar twee nog levende kinderen. Het werd een moeilijke strijd om te overleven. “Ik moest bedelen om aan eten te komen. Op zeker ogenblik was ik gedwongen om mijn kinderen achter te laten om als prostituee aan de kost te komen. Een vreselijk leven, en ik hield er hiv aan over.”

Claudine had alle hoop op een toekomst verloren en vreesde dat ze zou sterven. Maar ze vond toch de kracht om het over een andere boeg te gooien en de prostitutie de rug toe te keren. Ze ging opnieuw op het veld werken en verkocht levensmiddelen.

Handeltje in levensmiddelen

Ook Claudine kreeg een nieuw perspectief via ProHuma. “Via ProHumA heb ik leren sparen”, zegt ze. “Ik kan nu probleemloos aan krediet geraken. Ik kreeg al enkele keren kredieten om mijn handeltje in levensmiddelen uit te breiden. Een medewerker van ODDBU gaf me veel advies en sprak me moed in. Ik heb nu opnieuw hoop in het leven, en verhuisde onlangs naar een nieuw huis.”

Claudines gezondheid blijft wel broos. Ze moet serieuze inspanningen blijven doen om haar gezondheid te behouden. “In de komende jaren wil ik voortwerken en investeren in de studies van mijn kinderen”, besluit ze.

 


Met de steun van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking – DGD

Verwant nieuws

Alle nieuwsberichten