Wetenschappers brengen het ontstaan van epidemieën, zoals de Covid-19 pandemie in verband met het verlies van habitat en biodiversiteit wereldwijd. Daarenboven dreigt de pandemie ook een voedselcrisis te veroorzaken, enerzijds doordat productie- en bevoorradingsketens onderbroken worden, anderzijds doordat mensen wiens inkomen weggevallen is, zich geen voedsel kunnen veroorloven. De armen en zwakkeren zullen het zwaarst getroffen worden.
Achterstand in de agro-ecologische transitie van voedselsystemen
Een pas verschenen rapport van de UCLouvain[1] bewijst dat agro-ecologie geen prioriteit is voor de Belgische ontwikkelingssamenwerking. Olivier de Schutter, professor en VN-rapporteur voor extreme armoede en mensenrechten en voormalig VN-rapporteur voor het recht op voedsel werkte mee aan dit onderzoek: “Hoewel de Belgische ontwikkelingssamenwerking aanzienlijke bedragen investeert in de landbouwsector van ontwikkelingslanden, gaat er weinig geld naar de ondersteuning van de noodzakelijke agro-ecologische transformatie van voedselsystemen in het Zuiden.”
De studie spreekt over een gemiste kans. Terwijl er wereldwijd een consensus groeit over de noodzaak om voedselsystemen te hervormen om de duurzame ontwikkelingsdoelen te realiseren, blijkt uit de studie dat België achterop hinkt. Slechts 16% van het landbouwbudget ondersteunt agro-ecologie. Dat is veel te weinig.
De Coalitie tegen de Honger[2] – waarvan Caritas International lid is – vraagt daarom een grondige herziening van de strategie in de landbouwsector en om van agro-ecologie en voedselzekerheid een prioriteit te maken in het Zuiden.[3] We moeten dringend onze voedselsystemen hervormen, zodat ze sociaal rechtvaardig worden en onze planeet niet langer schaden. Volgens de studie van de UCLouvain kan dat enkel door een agro-ecologische transitie van voedselsystemen te ondersteunen.
Waarom agro-ecologie?
Agro-ecologie past ecologische principes toe op de landbouw om interacties tussen planten, dieren, mensen en de natuur te optimaliseren, zonder de sociale aspecten te vergeten die de voedselsystemen duurzaam en rechtvaardig maken. Agro-ecologie maakt gebruik van lokaal aanwezige middelen en kennis en sluit bijzonder goed aan op de realiteit van de familiale landbouw in het Zuiden.
>>LEES MEER: Agro-ecologie als antwoord op klimaatverandering
Agro-ecologie draagt bij tot de verwezenlijking van heel wat Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen. Ze laat toe om de landbouwproductie te verhogen waar nodig en helpt honger, ondervoeding en armoede op het platteland te bestrijden. Ze maakt het ook mogelijk om de aantasting van het milieu te bestrijden, broeikasgassen te verminderen en de landbouw aan te passen aan de klimaatverandering.
De gemiste kans van de Belgische ontwikkelingssamenwerking
Op basis van de gegevens van deze wetenschappelijke studie konden we berekenen dat slechts 16% van het totale bedrag bestemd voor landbouw naar projecten gaat die agro-ecologische transitie van voedselsystemen als prioriteit hebben. 39% van het budget gaat naar projecten die agro-ecologie totaal niet steunen. Er is dus heel wat ruimte voor verbetering. Als je de geldstromen analyseert op basis van wie de projecten uitvoert, zie je dat vooral de NGO’s en onderzoeksinstituten agro-ecologie promoten (48%). De overheid en multilaterale instellingen steunen vooral een landbouwmodel met nefaste sociale en ecologische gevolgen.
De Coalitie tegen de Honger vraagt dat België een prioriteit maakt van agro-ecologie in het ontwikkelingsbeleid met betrekking tot landbouw en voedselzekerheid in het Zuiden. Daarom roept de Coalitie tegen de Honger België op om tegen 2023:
- minstens 1/3 van het landbouwbudget in ontwikkelingssamenwerking agro-ecologie te ondersteunen. België kan en moet beter doen.
- de steun voor projecten die de agro-ecologische transitie van voedselsystemen ondersteunen minstens te verdubbelen en het voortouw te nemen in de promotie van agro-ecologie in Europa en internationaal.
