Eén jaar ProHuma 2: wat zijn de resultaten?

ProHuma (‘Protection humanitaire au cœur de l’action’ of ‘humanitaire bescherming in het hart van de actie’) is een programma van Caritas International en lokale partnerorganisaties en wordt ondersteund door de DGD (directie-generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp). In verschillende landen zetten de organisaties zich in voor mensen op de vlucht voor oorlog of natuurrampen. Ze ondersteunen vluchtelingen en ontheemden en versterken de gastgemeenschappen die hen opvangen.

Dit programma loopt van november 2023 tot november 2025 in Burundi (de provincies Ruyigi, Cankuzo, Kirundo), Niger (de zones Diffa en Tahoua), Oeganda (de zones Kyegegwa en Kikube) en de DR Congo (de territoria Kalehe, Kabare, Walungu en Shabunda in de provincie Zuid-Kivu).

Nu het eerste jaar erop zit, kunnen we de eerste resultaten zien.

In Oeganda kiest Caritas voor een veelomvattende aanpak met drie luiken voor slachtoffers van gendergebonden geweld.

Om te beginnen is er al heel wat gedaan op het vlak van preventie: mannen en jongens kregen voorlichting rond thema’s zoals verkrachtingen en anderen vormen van gendergebonden geweld (gedwongen huwelijken, vroegtijdige huwelijken, fysiek geweld).

Caritas zorgt ook voor vrouwen die het slachtoffer zijn van dit soort geweld. Samen met Medical Teams International (MTI) en Transcultural Psychosocial Organisation (TPO) zorgen we voor medische en psychosociale begeleiding. Al deze vrouwen, en in het bijzonder zwangere vrouwen en moeders met kleine kinderen, kregen ‘waardigheidskits’. In zo’n kit zitten kleren (ook voor de baby), talk, vaseline, zeep, een handdoek, een muggennet, ondergoed, luiers (indien nodig) en een zonnelamp. De kit is een soort eerste stap om de vrouw, die geweld meemaakte, te helpen om haar ‘fysieke integriteit’ te herstellen. In het eerste jaar werden al iets meer dan 600 vrouwen op deze manier begeleid door Caritas.

Samen met het Refugee Law Project installeerden we ook centra waar slachtoffers informatie krijgen over juridische procedures en hun rechten. Zeven vrouwen namen de beslissing om een klacht in te dienen tegen de persoon die hen aanviel. Twee keer trokken rechters, procureurs en advocaten naar de ‘settlement’ in Kyangwali om zaken van deze aard te behandelen. In vijf gevallen werden vonnissen uitgesproken. Twee dossiers moeten nog voor de rechter komen.

In Burundi begeleidt Caritas spaar- en kredietgroepen die al eerder waren opgericht. In februari 2024 dook er een onverwacht probleem op. Omdat ze niet waren geregistreerd bij de centrale bank, verbood de Burundese regering de spaargroepen. Met de steun van de Burundese bisschoppenconferentie knoopte Caritas gesprekken met de regering aan opdat de spaargroepen konden blijven draaien zonder veel administratieve beslommeringen. Uiteindelijk besloot de regering dat Caritas Burundi de zaak kon regelen door één enkele procedure te doorlopen voor alle begeleide spaargroepen. Een praktische oplossing waardoor (erg) kleine ondernemers actief konden blijven mét respect voor de Burundese wetgeving. Dit werd bereikt door het uitstekende werk van Caritas Burundi.

De aanpak in Burundi illustreert hoe Caritas International België en de collega’s ter plaatse goed samenwerken. Tegelijk blijkt nog maar eens hoe nuttig het is om samen te werken met de Burundese bisschoppen en de katholieke Kerk.

In de streek van Kalehe, Kabare en Walungu, in de Congolese provincie Zuid-Kivu, steunt Caritas 20 comités van dorpsgemeenschappen. Die nemen het op tegen natuurrampen en ontwikkelen nuttige infrastructuur voor de bevolking. De comités zagen vier grote prioriteiten: het herstellen van drinkwaterpunten (schoon water is essentieel om bepaalde epidemieën te vermijden); het aanleggen van paden (als die goed zijn ingericht, loop je vlotter van het ene dorp naar het andere en voorkom je aardverschuivingen); de versterking van bruggen (volgens dezelfde logica); gemeenschappen voorlichten zodat ze verantwoordelijker omgaan met het milieu (spijtig genoeg is er veel plastic in omloop, met weinig mogelijkheid om te recycleren).

Catherine Courbe, humanitair coördinator bij Caritas International België, is tevreden over de bereikte resultaten. “Er is mooi werk verricht”, zegt ze. “In het oosten van de DR Congo werden de noden veel groter omdat het geweld weer sterk oplaaide. Het lukte de teams van Caritas om meer mensen te helpen met beperkte middelen. Maar het werk is natuurlijk niet af. ProHuma 2gaat verder, met een bijzondere klemtoon op ons werk rond gendergebonden geweld.”