“Toen we hier voor het eerst aankwamen was ik erg blij! We voelden ons opgelucht en veilig. De slechte omstandigheden vonden we niet erg. We verwachtten dat we snel zouden verhuizen. Maar…ondertussen begrijp ik niet waarom mijn familie hier zo wordt behandeld. We hebben drie maanden in een tent doorgebracht – tussen het vuil – en één maand in een container, samen met andere gezinnen. Ondertussen beklaag ik me het naar hier gekomen te zijn. Ik wil dat dit stopt”, vertelt M.S., een 42-jarige man uit Irak.
Verschrikkelijke wantoestanden
Hij en zijn vrouw E.S., een psychologe, hadden vijf kinderen, totdat hun 12-jarige dochter werd gedood. “Toen hebben we beslist Irak te verlaten en naar Europa te komen voor een beter leven,” legt M.S. uit aan een Caritas Hellas-medewerker in het kamp van Vial op het eiland Chios. Het gezin kwam vijf maanden geleden aan in het kamp en zit daar nog steeds te wachten tot hun asielaanvraag wordt verwerkt.
Sinds de ondertekening van de deal tussen de EU en Turkije op 18 maart 2016, hebben medewerkers van Caritas Hellas veel families zoals die van M.S. ontmoet. Zij hebben van dichtbij gezien hoe de deal geleid heeft tot verschrikkelijke wantoestanden en veel leed heeft gebracht aan de mensen die hun toevlucht zochten op de eilanden.
“Kwetsbare mensen aan hun lot overlaten in smerige, geïmproviseerde kampen en overvolle, onveilige opvangfaciliteiten, zonder basisvoorzieningen, is een aanfluiting van Europese waarden, menselijke waardigheid en solidariteit. Er moeten onmiddellijk oplossingen gevonden worden voor deze situatie. Veel meer betrokkenheid is nodig om de menselijke waardigheid te garanderen,” zegt Tom Devriendt, beleidsmedewerker bij Caritas International.
Deze ellende, gecombineerd met de vrees om teruggestuurd te worden naar Turkije, is een voedingsbodem voor angst, acute mentale nood en zelfmoordpogingen. UNHCR publiceerde rapporten over seksueel geweld en intimidatie jegens vrouwen en kinderen in de kampen. Badkamers en latrines in het donker worden door UNHCR omschreven als no-go zones. Een vrouw bekende dat ze uit angst al twee maanden geen douche meer genomen had.
Evacuatie naar het vasteland
Tegen deze achtergrond herhaalt Caritas haar oproep aan de Griekse regering en de EU-leiders om alle nodige middelen in te zetten om mensen zo snel mogelijk naar het vasteland over te brengen om zo de rechten van deze kwetsbare mensen beter te beschermen. Hoewel Caritas de voorbije weken zag hoe zo’n 7.000 mensen overgebracht werden naar het vasteland, moedigen we niettemin aan dat het tempo van verdere evacuatie onmiddellijk wordt opgevoerd. Want de situatie heeft een breekpunt bereikt.
Caritas schaart zich achter de oproep van Paus Franciscus om mensen die hulp vragen te verwelkomen, te beschermen en te integreren. Mensen zoals de familie van M.S. en E.S. – “Ik doe elke dag m’n best. Ik geef niet op. Ik wil inzetten op mezelf en zorgen voor mijn gezin. Een huis vinden en tot rust komen. Ik wil mijn leven opnieuw beginnen. Ik wil de vluchtelingen helpen en weer als psycholoog werken.”
