Oekraïne: gevaar van mensenhandel is niet denkbeeldig

“Van meet af aan hebben we rekening gehouden met dit risico,” vertelt Iryna Maievska, programmamanager migratie bij Caritas Oekraïne. Zij werkt al 14 jaar bij Caritas Oekraïne en woont met haar familie in Lviv. “Wij informeren de vluchtelingen over de gevaren en geven ook telefonisch advies. We maakten ook een lijst met aanbevelingen die uitlegt welke basisregels je best kan naleven. Ondertussen coördineren we ons werk op dit vlak ook met andere organisaties en met landen als Roemenië en Duitsland. Wanneer vluchtelingen aankomen in Polen, krijgen ze informatie.”

Iryna is bang dat een deel van de gevluchte vrouwen en kinderen later niet meer zal terugkeren naar Oekraïne. “Zij maakten traumatische gebeurtenissen mee, en er is veel verwoest. Veel zal ook afhangen van de duur van de oorlog. Momenteel is het overleven van dag tot dag. Een heropbouw kan pas starten wanneer er een einde komt aan de oorlog. Dan zullen we moeten kunnen rekenen op onze regering, met steun van organisaties uit het middenveld.”

Volgens de Oekraïense is het belangrijk dat de EU-lidstaten inspanningen doen om vluchtelingen bewuster te maken van de gevaren van mensenhandel. “Er wordt vaak gedacht dat het gaat om seksuele uitbuiting, maar in de praktijk is het grootste gevaar te vinden in het arbeidscircuit. Daar moet de arbeidsinspectie haar rol spelen. Praktijken van uitbuiting zie je bijvoorbeeld op boerderijen, in afgelegen gebieden, waar mensen makkelijker te verbergen zijn.”

De tijdelijke beschermingsstatus kan zeker helpen om mogelijke mensenhandel te voorkomen, denkt Iryna. “Alleen duurt het in sommige lidstaten te lang om die status te krijgen. Het gaat niet overal even vlot.”

Het Caritas-netwerk wil de gelijke behandeling van alle mogelijke migranten promoten, aldus Iryna. “Migranten moeten, ongeacht hun statuut, sociale rechten en medische verzorging krijgen. Het is nu belangrijker dan ooit om meer manieren te vinden om mensen te regulariseren. Wij zijn erg dankbaar voor de golf van solidariteit die we ervaren, maar die solidariteit zou moeten gelden voor iedereen die vlucht om bescherming te krijgen.”

Iryna is zich ervan bewust dat sommige vluchtelingen uit Oekraïne derdelanders zijn, personen die niet de Oekraïense nationaliteit hebben. Het gaat bijvoorbeeld om Afrikaanse studenten. “Ook deze vluchtelingen verkeren in een kwetsbare positie,” besluit Iryna.

De Europese Commissie organiseerde een raadpleging ^[1] over de EU-richtlijn voor de bestrijding van mensenhandel. Begin april 2022 reageerde Caritas Europa daarop. Caritas Europa wees onder meer op de nood aan:

– een slachtoffergerichte aanpak bij de bestrijding van mensenhandel om zo de slachtoffers beter te beschermen
– een adequaat bijstandsmechanisme ter ondersteuning en compensatie voor de slachtoffers van mensenhandel, met inbegrip van zij die terugkeren naar niet-EU-landen
– het aanpakken van de factoren die mensenhandel in de hand werken, zoals armoede, gebrek aan onderwijs en kansen, ondermaatse arbeidsomstandigheden
– meer grootschalige en grensoverschrijdende bewustmakingscampagnes
– het aanpakken van nieuwe vormen van mensenhandel, onder meer deze die verband houden met het toegenomen gebruik van nieuwe technologie
– meer veilige en legale migratieroutes om te voorkomen dat mensen gedwongen worden om gevaarlijke reizen te ondernemen
– coherentie tussen de onderling samenhangende EU-wetgevingen

Tegen de achtergrond van het toegenomen risico van mensenhandel en uitbuiting in de Oekraïense context onderstrepen wij verder de sterke nood aan bewustmakingscampagnes en vormingen, degelijke registratie- en identificatiemechanismen en een safeguarding-beleid. Caritas Europa en haar lidorganisaties schreven een document voor werknemers en vrijwilligers die met vluchtelingen werken dat moet helpen om het risico van mensenhandel en uitbuiting drastisch te verminderen.

Veel mensen toonden al hun hart voor de meest kwetsbaren uit Oekraïne. Dankjewel daarvoor! Maar de nood blijft helaas groot. Help nu door een gift te doen via ons online betalingsplatform of via het rekeningnummer BE88 0000 0000 4141 met de mededeling ‘4147 Oekraïne’. Met jouw steun kunnen wij het verschil blijven maken.