Sinds de controversiële overeenkomst van 20 maart 2016 tussen de Europese Unie en Turkije wordt de meerderheid van de asielzoekers die in Griekenland aankomen vastgehouden op de eilanden bij de Turkse kust, in afwachting van het onderzoek van hun asielverzoek. Samen met Caritas Hellas (Griekenland), hekelt Caritas International dit beleid al meer dan twee jaar.
Onmenselijke leefomstandigheden
De Griekse eilanden zijn overbevolkt en de leefomstandigheden zijn ellendig. Alleen ‘kwetsbare’ profielen worden naar het vasteland overgebracht. Het resultaat is een de facto overbevolking, vooral omdat het aantal kwetsbare profielen drastisch afgenomen is sinds minder zichtbare kwetsbaarheden – zoals slachtoffers van foltering, seksueel misbruik of mensen met psychische aandoeningen – niet langer als kwetsbaar beschouwd worden.[1]
Vandaag zitten er meer dan 15.700 asielzoekers vast op de eilanden, meestal voor een langere periode (soms meer dan twee jaar) en, belangrijker, voor een nog onbepaalde wachttijd. De gevolgen van deze overbevolking zijn veelvoudig: gebrek aan ruimte in de faciliteiten, toename van geïmproviseerde kampen, moeilijke toegang tot basisvoorzieningen zoals gezondheidszorg, onderwijs, rechtsbijstand of tolkdiensten , en vooral langere administratieve procedures.
“Deze problemen worden verergerd door het ontbreken van een duurzaam systeem waardoor de eilanden ontzet kunnen worden en wegens het tekort aan diensten en huisvesting,” zegt Tom Devriendt, beleidsmedewerker bij Caritas International. “Er is een politiek antwoord nodig om een halt toe te roepen aan deze systematische opsluitingen en om een asielprocedure en menswaardige levensomstandigheden aan te bieden aan elke asielzoeker die op de Griekse eilanden aankomt.”
De Griekse Raad van State beslist: deze opsluiting is illegaal
Bij zijn besluit van afgelopen mei bracht de Griekse Raad van State een sprankje hoop. Het hoogste administratieve gerechtshof heeft de geografische beperking die aan asielzoekers wordt opgelegd onwettig verklaard.[2] Deze beslissing is echter alleen van toepassing op nieuwkomers, waardoor de resterende 15.000 mensen buiten de uitspraak vallen.
Respect voor juridische besluiten
De Belgische regering moet tussenbeide komen door de Griekse regering op te roepen om:
- het besluit van de Raad van State om de kwetsbaarheidcriteria voor nieuwe asielzoekers af te schaffen, te respecteren;
- een oplossing te zoeken voor asielzoekers die op de eilanden zitten;
- een beoordeling van de juiste kwetsbaarheidcriteria te garanderen.
Caritas International is van mening dat iedereen recht heeft op een eerlijke asielprocedure en een humane opvang.
