In Oeganda haalt ondernemerschap vluchtelingen uit de armoede

In Oeganda, kunnen vluchtelingen in onthaaldorpen werken.

29/09/2023

Jollie overleefde de hel van de oorlog in Congo. Als vluchtelinge in Oeganda vecht ze zich een weg uit de armoede. Ze kreeg van Caritas International een naaimachine waarmee ze geld kan verdienen met het maken van kleding. Door te ondernemen kunnen vluchtelingen als Jollie zich herpakken.

In het oosten van de Democratische Republiek Congo woedt al jaren oorlog. Dit door de media vergeten conflict maakt nog steeds duizenden slachtoffers. Sinds eind 2021 dwingt de heropleving van geweld in het oosten van het land burgers op de vlucht. Congolese vluchtelingen komen zonder middelen aan in onthaaldorpen in Oeganda: de meesten hebben niets anders dan de kleren die ze dragen.

Ik doe een gift

Jollie, een baan om jezelf te kunnen voeden

Jollie komt uit de DRC. Haar vader werd daar vermoord en ze verloor haar moeder uit het oog. Jollie vluchtte op 14-jarige leeftijd op haar eentje naar Oeganda. Ze is nu 19 en woont met haar drie kinderen in het gastdorp Kyaka II¹. Hun vader verliet haar. Ze werd aan haar lot overgelaten. Om rond te komen, werkte de jonge vrouw eerst op velden die eigendom waren van Oegandezen, maar dat inkomen bleek verre van voldoende. Als vluchtelinge en alleenstaande jonge mama was Jollie was bijzonder kwetsbaar. Maar ze kon rekenen op de steun van lokale Caritaspartners in Oeganda. Ze kreeg een naaimachine waardoor ze een kleine zaak kon starten. “Vroeger werkte ik voor anderen, maar sinds ik de naaimachine heb, werk ik voor mezelf,” vertelt ze trots. Jollie maakt jurken, shorts en blouses. Ze voert ook herstellingen uit aan de kleding die haar klanten haar brengen. “Ik val niet meer met honger in slaap. Dankzij de buren die kleding bestellen, kan ik eten en kleding kopen voor mijn kinderen.”

Lees ook Congolese vrouwen proberen in Oeganda te overleven

Dankzij de buren die kleding bestellen, kan ik eten kopen.

Jollie, Congolese vluchtelinge.

Jollie betreurt echter het gebrek aan verkoop en klanten. Hoewel haar naaiactiviteit haar in staat stelt haar kinderen te voeden, blijft het leven moeilijk. “Ik ben blij als de kinderen na het eten in slaap vallen. En ik ben opgelucht als ik niet naar de buren hoef om eten te vragen.”
In het dorp deelt Jollie haar angsten met de andere vrouwen. Ze steunen elkaar, delen hun zorgen en denken na over manieren om hun leven in Oeganda te verbeteren. “Als ook mijn buurvrouwen naaimachines zouden krijgen, zouden we samen een grotere business kunnen starten en meer klanten hebben. Zo zou ik de kosten kunnen betalen om mijn kinderen in te schrijven op school,” legt Jollie uit, solidair en enthousiast om in een echt naaiatelier te werken.

Oscars passie voor timmerwerk hielp hem om voor zijn gezin te zorgen

Oscars ouders stierven in de DRC. Ook hij verliet het land op 20-jarige leeftijd op zijn eentje en stak de Oegandese grens over. Oscar is nu 33 jaar oud en heeft het grootste deel van zijn volwassen leven in Oeganda gewoond, in het onthaaldorp Kyaka II. Hij stichtte er een nieuw gezin. Het was in dit dorp dat hij zijn vrouw ontmoette, ook een Congolese vluchteling. Samen hebben ze drie kinderen. “Ik voel me hier thuis. Ik leef in vrede met mijn familie en buren.” Oscar heeft geen plannen om terug te keren naar de DRC. Iedereen die hij daar kende, is overleden. In het land waar hij opgroeide, rest er hem niets meer.

Toen hij nog in de DRC woonde, ging Oscar naar school en had hij hobby’s. Dat verdween allemaal toen hij vluchteling werd. In Oeganda werkte hij, zoals veel Congolezen, op het land om een bron van inkomsten te hebben. “Er was niet genoeg geld. Ik had niet genoeg om de kinderen te voeden,” herinnert hij zich. In 2022 hoorde Oscar dat Caritas op zoek was naar vrijwilligers om mensen te leren timmeren. “Ik had al over Caritas gehoord toen ik in Congo was en beschikte over wat basiskennis in timmeren, maar ik had nooit les gehad.” Na een half jaar opleiding sloot Oscar zich aan bij de werkplaats en leidt er vandaag nieuwe collega’s op. “Tegenwoordig, als ik in slaap in val, heb ik rust. Het kunnen ondersteunen van mijn gezin maakt me gelukkig,” zegt hij. Sinds hij als timmerman werkt, hebben zijn kinderen genoeg te eten en gaan ze naar school.

Lees ook DR Congo: burgers vluchten voor terreur

Tegenwoordig, als ik in slaap in val, heb ik rust. Het kunnen ondersteunen van mijn gezin maakt me gelukkig.

Oscar, Congolese vluchteling.

“Wij maken banken, deuren, tafels en bedframes.” Oscar en zijn ploegleden huren samen een pand en werkmateriaal. Dit houden ze af van hun salaris. Met meer financiële hulp zouden ze hun eigen werktuigen kunnen kopen en een grotere stock aanleggen. “Als ik meer geld had, zou ik mijn vrouw ook kunnen helpen een winkeltje te openen,” legt Oscar uit. Vandaag droomt hij ervan dat zijn kinderen in staat zullen zijn om te studeren en een baan te vinden. “Ik hoop dat ze ooit voor een organisatie als Caritas zullen werken, dat ze mensen zullen helpen zoals wij geholpen werden,” besluit hij.

Jollie en Oscar kregen de hulp die ze nodig hadden om hun eigen zaak te starten. Net als voor vele andere vluchtelingen in Oeganda is een kleine zaak voor hen de oplossing om zichzelf uit de armoede te tillen en financiële onafhankelijkheid te garanderen.

Stel kwetsbare ouders in staat om een zaak te starten. Zo zet je hen en hun kinderen op weg naar een beter leven. Een steuntje in de rug volstaat om een business op te zetten, te naaien, vis te kweken, enz… Met de inkomsten uit die activiteiten kunnen ze genoeg eten kopen en hun kinderen naar school sturen.
Doe een gift : online of op rekening BE88 0000 0000 4141 met de mededeling ‘4945 CONGO’.

Kyaka II, opgericht in 2005, bestrijkt een oppervlakte van 81,5km². Dit onthaaldorp ligt in het westen van Oeganda, op 200 km van de hoofdstad Kampala. In juli 2023 telt de bevolking 121.934 vluchtelingen, van wie 94% van Congolese oorsprong.