Dit rapport werd geschreven door Jean-Michel Lafleur en Abdeslam Marfouk van de Universiteit Luik, in partnerschap met Caritas International. Het is gebaseerd op een diepgaande studie van beschikbare gegevens, de hedendaagse realiteit en terreinwerk van Caritas, en stelt concrete pistes voor om de volgende fundamentele vraag te beantwoorden: Hoe, en onder welke voorwaarden, kunnen migranten bijdragen aan hun eigen integrale menselijke ontwikkeling en aan die van hun samenlevingen van herkomst en verblijf?
“De ideeën die circuleren rond het ‘aanzuigeffect’ liggen aan de oorsprong van inadequate politieke maatregelen, vooral in de opvang. Deze verhinderen migranten en vluchtelingen bij te dragen aan hun eigen menselijke ontwikkeling en die van het land van bestemming”, zeggen de auteurs. “Iedereen zou winnen bij een goede opvang en het verkleinen van obstakels voor migranten en vluchtelingen: de migrant, de opvanggemeenschap en zelfs het land van herkomst.”
Allemaal winnaars
Het rapport benadrukt een grote graad van activiteit en creativiteit van de migrantenbevolking in België. Immigranten zijn belangrijke werkkrachten en stimuleren de Belgische economie doordat ze consumeren en ondernemen. De transfers van persoonlijke middelen tonen ook hun economische bijdrage aan het land van herkomst: Belgen in het buitenland stuurden 9,429 miljard euro naar België en migranten in België stuurden 4,16 miljard naar het buitenland. Ook belangrijk zijn de ‘sociale transfers’ die verwijzen naar normen, waarden en praktijken die kunnen leiden tot mentaliteits- en gedragswijzigingen van de maatschappijen van herkomst en bestemming.
Beleid blijft tegenstrijdig
“Toch blijven een aantal zaken voortduren,” stellen de onderzoekers vast, “inadequate wetgeving, tegenstrijdig beleid, vijandig gedrag… ze verhinderen de bijdrage van migranten. Obstakels zijn onder andere de moeilijke toegang tot huisvesting, tot de arbeidsmarkt, administratieve moeilijkheden en discriminatie.” Het rapport eindigt met enkele aanbevelingen, waaronder de uitbreiding van veilige en legale toegangswegen, een kwaliteitsvolle opvang van aanvragers en begunstigden van internationale bescherming en een beleid dat een betere inclusie van migranten verzekert, vooral op de arbeidsmarkt aangezien de toegang tot werk voor immigranten de belangrijkste bepalende factor is voor de fiscale bijdrage van migratie aan België.
“Met dit rapport willen we vooral de nadruk leggen op het belang van respect voor menselijke waardigheid”, verklaart Elise Kervyn van Caritas International, die meewerkte aan het rapport. “Door de waardigheid van alle migranten te respecteren, kunnen zij bijdragen aan hun eigen integrale menselijke ontwikkeling en aan die van de samenleving. Een noodzakelijke voorwaarde als België een meer rechtvaardige, solidaire en duurzame samenleving wil.”
