Caritas onderschrijft oproep bisschoppen voor mensen zonder papieren

Mensen zonder papieren maken deel uit van onze samenleving en verdienen een rechtvaardiger lot dan de ‘vergeetput’ waarin ze worden achtergelaten.’ © Jean-Frédéric Hanssens / entreleslignes.be

09/06/2022

Caritas International is blij met de recente oproep van de Belgische bisschoppen om mensen zonder papieren niet te vergeten en werk te maken van regularisaties. Eerder pleitten we zelf al voor regularisaties als onderdeel van een globale aanpak.

Dezelfde standaard van menselijke waardigheid moet gegarandeerd worden, zoals die voor iedereen geldt.

Tom Devriendt, beleidsmedewerker bij Caritas International

“We mogen niet vergeten dat deze mensen zelf deel uitmaken van onze maatschappij. Zij gaan naar school, werken, zijn actief in het verenigingsleven”, stelt Tom Devriendt, beleidsmedewerker bij Caritas International, vast. “Het feit dat zij administratief niet in orde zijn, zelfs wanneer dit het gevolg is van soms moeilijke keuzes die zijzelf hebben gemaakt, mag geen aanleiding zijn om hen menselijkheid te ontzeggen. Dezelfde standaard van menselijke waardigheid moet gegarandeerd worden, zoals die voor iedereen geldt.”

Op 31 mei 2022 lieten onze bisschoppen deze oproep verspreiden: “‘Mensen zonder papieren niet vergeten!’”. De bisschoppen van ons land houden een warm en stevig onderbouwd pleidooi voor de regularisatie van de mensen zonder papieren

Argumenten

Mee tegen de achtergrond van de hartverwarmende solidariteit met de Oekraïense vluchtelingen lanceren de bisschoppen van ons land een door een videoclip ondersteunde oproep om mensen zonder papieren niet te vergeten. Het gaat om naar schatting 1 procent van de bevolking. Ze maken deel uit van onze samenleving en toch erkent België ze niet. Omdat ze hier illegaal verblijven, wordt alleen over hun terugkeer, vrijwillig en gedwongen als het moet, gesproken. In afwachting van hun uitzetting moeten ze in onveilige en mensonwaardige omstandigheden zien te overleven.

Video "Laten we de mensen zonder papieren niet vergeten - bisschop Lode Van Hecke en Jean-Pierre Delville"

De bisschoppen willen dat mensen zonder papieren daadwerkelijk toegang krijgen tot sociale uitkeringen en basisvoorzieningen en leveren daarvoor stevige argumenten. Dit is om te beginnen in het belang van onze samenleving als geheel. Echt werk maken van een kwaliteitsverbetering van het samenleven lukt immers niet als een deel van de bevolking in de clandestiniteit wordt gehouden. Denk aan openbare veiligheid, de strijd tegen dak- en thuisloosheid, bescherming van de kinderen, volksgezondheid, sociale cohesie … Ook de toegang tot de arbeidsmarkt voor mensen zonder papieren lijkt een kwestie van gezond verstand, gezien onder andere het grote tekort aan arbeidskrachten.

Structurele antwoorden

Naast dringende humanitaire noodmaatregelen is het van essentieel belang structurele antwoorden te vinden voor de maatschappelijke uitdaging om diversiteit op een waardige manier te verwelkomen. De bisschoppen sommen een reeks maatregelen op om de vicieuze cirkel te doorbreken:

samen met de EU nieuwe legale en veilige trajecten uitstippelen om de migratie van studenten en werknemers te vergemakkelijken, vooral in sectoren waar schaarste heerst
soepeler omgaan met de aanvragen voor medische regularisatie en gezinshereniging
zorgen voor grondiger bijstand en informatie bij de verlenging van de verblijfsstatuten
echte verblijfsstatuten creëren voor bepaalde categorieën vreemdelingen zoals voor erkende staatlozen, mensen die niet naar hun land kunnen terugkeren, zelfs als ze dat zouden willen…

In afwachting daarvan blijft het lot van de bijna 150.000 mensen zonder wettig verblijf in ons land onzeker en onmenselijk. Voor hen is Artikel 9bis, dat betrekking heeft op het aanvragen van een verblijfsvergunning op grond van buitengewone omstandigheden, vaak de enige mogelijke uitweg. De bisschoppen zijn ervan overtuigd dat de voordelen van een legale regularisatiestatus moeten voorop staan, omdat ze heel de samenleving ten goede komen.

Aan allen die zich vandaag inzetten voor de opvang en begeleiding van vluchtelingen doen wij de volgende oproep: vergeet de mensen zonder papieren niet. Zelfs onzichtbaar, maken ze deel uit van onze samenleving en verdienen ze een rechtvaardiger lot dan de ‘vergeetput’ waarin ze worden achtergelaten.

Waardigheid

De regularisatieprocedure moet ook fundamenteel worden herzien om het beginsel van hoor en wederhoor erin op te nemen en vaste en redelijke verwerkingstermijnen te hanteren. Maar de bisschoppen maken zich geen illusies: een verduidelijking van het wettelijke kader, de invoering van nieuwe verblijfsstatuten of zelfs bijzondere beschermingsregelingen zullen nooit een einde maken aan een illegaal verblijf als ze niet gepaard gaan met een innovatieve, humane en doeltreffende benadering van personen die het bevel gekregen hebben het grondgebied te verlaten. Die personen moeten als essentiële gesprekspartners worden beschouwd bij het zoeken naar een oplossing voor hun migratieproject. Dit is de eerste stap in het erkennen van hun waardigheid.

LEES OOK (Reportage) Het verhaal van José en Maria, ‘mensen zonder papieren’ van de ene dag op de andere

De bisschoppen besluiten: “Aan allen die zich vandaag inzetten voor de opvang en begeleiding van vluchtelingen doen wij de volgende oproep: vergeet de mensen zonder papieren niet. Zelfs onzichtbaar, maken ze deel uit van onze samenleving en verdienen ze een rechtvaardiger lot dan de ‘vergeetput’ waarin ze worden achtergelaten.”

Standpunt over humanitaire regularisatie

Caritas sluit zich aan bij de oproep van de bisschoppen en herhaalt graag een aantal van de eerder gedane aanbevelingen:

Maak werk van een globale aanpak van de uitdagingen rond mensen zonder wettig verblijf, zonder migratie te problematiseren
Respecteer de menselijke waardigheid van mensen zonder wettig verblijf
Geef meer aandacht aan het sociale, economische en medische welzijn van deze grote groep mensen
Zet structureel in op een toegankelijke, holistische en individuele begeleiding
Doe meer om onwettig verblijf te voorkomen
Garandeer een effectieve en toegankelijke regularisatieprocedure
Vergroot de transparantie bij de toepassing van de discretionaire bevoegdheid waarover de staatssecretaris van Asiel en Migratie beschikt
Geef aan mensen op een eenvoudige manier een wettig verblijf in België wanneer ze geen andere redelijke keuze hebben dan in ons land te blijven; en dit zonder afhankelijk te zijn van een discretionaire bevoegdheid.

Alle onze aanbevelingen en ons standpunt over humanitaire regularisatie zijn hier te vinden.