Kwetsbare jongeren
“De minderjarigen die Caritas opvangt bij Youth in transit in Mechelen zijn alleen in België aangekomen, vaak na een onvoorstelbaar moeilijke tocht”, legt coördinatrice Rein Mets uit. “Ze komen uit conflictgebieden zoals Syrië, Somalië, Afghanistan of Eritrea en hebben hulp nodig om hier, gescheiden van hun ouders en familie, hun leven weer op te bouwen.”
De jongeren worden door Fedasil toegewezen aan Youth in transit Mechelen en verblijven dan in 1 van de 13 individuele flats die Caritas momenteel in Mechelen ter beschikking heeft.
Omkadering op maat
Youth in transit Mechelen wil de jongeren zo zelfredzaam mogelijk te maken en hen een veilige plek bieden terwijl ze hun weg in onze samenleving zoeken.
Twee sociale begeleiders staan in voor de begeleiding. Ze vertrekken daarbij vanuit de individuele realiteit van de jongere en zijn/haar noden en verwachtingen. “Daarom organiseren we, nog voor de jongere aankomt in Mechelen, een kennismaking met de jongere zelf, zijn of haar voogd en de begeleiders van de huidige opvangstructuur”, legt integratiecoach Sifa Kulia uit. “Zo zorgen we voor zoveel mogelijk continuïteit in de begeleiding én kunnen we al meteen anticiperen op een aantal zaken.”
De integratiecoaches van Caritas bieden ondersteuning in het dagelijks leven. Zoals hier: Sifa legt uit hoe de wasmachine werkt. – ©Isabel Corthier
Zodra de jongere is aangekomen, stelt hij of zij met zijn of haar coach een ‘plan-op-maat’ op over de verschillende levensdomeinen heen. De zelfstandigheid van de jongere wordt ook regelmatig met de voogd geëvalueerd. De levensdomeinen zijn onder andere:
- Op psychosociaal vlak: een huisarts zoeken, een netwerk opbouwen, het algemeen welbevinden verzorgen, een sport- of andere activiteit zoeken, rust inbouwen, samen met andere organisaties in Mechelen op zoek gaan naar wat elke jongere nodig heeft…
- Op administratief en budgettair vlak: een ID-kaart aanvragen, de mutualiteit in orde maken, leren omgaan met facturen, leren omgaan met een beperkt budget en de kostprijs van voeding, kledij, energie etc., leren sparen,…
- In het dagelijks leven: eigen potje koken, instaan voor schoonmaak van de eigen flat, op tijd de was doen, een agenda bijhouden voor belangrijke afspraken,…
- Het samenleven met de andere jongeren: in het gebouw is een collectieve ruimte waar de jongeren samen tv kunnen kijken, een spelletje kicker spelen en sporten. Elke maand worden thematische groepsmomenten (bijvoorbeeld rond EHBO, relaties, voeding) en bewonersvergaderingen georganiseerd om de jongeren aan te moedigen te participeren aan de werking van het project en hun stem te laten horen. Ook groepsuitstapjes (een match van KV Mechelen, cinema, trampolinepark..) en verjaardagsfeestjes staan regelmatig op de agenda.
Om samen met de jongeren aan al deze zaken te werken, is het team elke dag aanwezig in Mechelen (1 van de appartementen in het gebouw doet dienst als bureau) en is er ook ’s avonds of in het weekend steeds iemand telefonisch bereikbaar.
Een toekomstplan opbouwen
In één van de flatjes in Mechelen woont Nora(16). Als we aankloppen aan haar deur, zit Nora met haar neus in de boeken. “Morgen heb ik examen wiskunde en natuurwetenschappen”, vertelt ze. Maar we mogen wel even storen.
Nora vluchtte helemaal alleen en arriveerde twee jaar geleden in België. “Mijn familie terugvinden, is mijn grootste wens”, zegt ze. Over enkele weken wordt ze 17 jaar. En omdat ze haar familie dan extra hard zal missen, doet het Caritas-team in Mechelen er alles aan om er toch een mooie dag voor Nora van te maken. “Dan hangen we ballonnen op, eten we taart en zorgen we voor een verrassing”, zegt integratiecoach Sifa.
Nora’s flat is gezellig ingericht en ligt er onberispelijk bij. “Vaak is het leuk om alleen te wonen”, vindt ze. “Want ik kan doen wat ik wil. Maar het is soms ook moeilijk om niemand te hebben om mee te praten. Gelukkig heb ik wel wat vrienden in het gebouw.”
>> LEES OOK: Het verhaal van Mansoor
“Voor een succesvolle integratie is het heel belangrijk dat we werken naar een duidelijk toekomstperspectief”, zegt Sifa. “Voor veel jongeren is naar school gaan daar een essentieel onderdeel van. Sommigen weten nu al dat ze verder willen studeren, anderen voelen zich misschien minder comfortabel op de schoolbanken en willen liefst zo snel mogelijk werken.”
Soms heeft de jongere eerst nood aan meer psychologische begeleiding en rust vooraleer er voldoende ruimte is om te beginnen focussen op de toekomst. “Ook hier zorgen we voor een traject op maat en gestuurd door de jongere, in nauwe samenwerking met de scholen, voogden en andere externe partners”, aldus Sifa.
Een essentieel onderdeel van die toekomst is meestal ook de achtergebleven familie van de jongeren, waarover ze zich het meest van al zorgen maken. Moet er bijvoorbeeld een procedure gezinshereniging worden opgestart of is er nog familie die moet opgespoord worden? En wat is de impact daarvan op het mentale welzijn van de jongeren? “Veel jongeren zijn bijvoorbeeld erg gemotiveerd om een studentenjob te kunnen doen tijdens de schoolvakantie”, weet Sifa. “Ze zijn er trots op dat ze hun eigen centen kunnen verdienen, en zo hun families in hun thuisland kunnen helpen.”
Eens de 18de verjaardag van de jongere nadert, moet er ook gezocht worden naar een gepaste woonst na het verblijf bij Caritas. De jongeren worden voorbereid op de harde realiteit van de woningmarkt, leren over alle praktische zaken die daarbij komen kijken (verzekeringen, OCMW, energiecontracten, ..) en worden ondersteund bij elke stap van die zoektocht. Sommige jongeren gaan meteen alleen wonen, terwijl voor anderen een plaats binnen een vervolgtraject misschien meer aangewezen is. Het team volgt de jongeren ook na hun vertrek nog een periode op. “Om er zeker van te zijn dat alles vlot loopt en we de jongere met een gerust hart kunnen loslaten”, zegt Sifa.
