Vluchtelingen krijgen na hun erkenning twee maanden om zich voor te bereiden op hun nieuwe leven in België. Dat betekent: een woning vinden, verhuizen, een school zoeken voor de kinderen, taallessen volgen, inschrijven bij het OCMW… En alle administratieve stappen zetten die daarbij horen. Vrij kort, nietwaar? Sinds augustus 2016 verloopt deze ‘transitiefase’ bij een van de 517 lokale opvanginitiatieven (LOI) verspreid over de Belgische gemeenten. LOI’s zijn individuele woningen beheerd door de lokale OCMW’s waar de materiële opvang tijdelijk verlengd wordt. “Investeren in een intensieve opvolging en begeleiding tijdens deze transitieperiode is cruciaal voor een goede start en verdere toekomst van vluchtelingengezinnen in ons land.”, verklaart Anne Dussart, verantwoordelijke sociale programma’s van Caritas International.
Ondersteuning nodig
Voor vluchtelingen is het niet eenvoudig om gedurende deze korte termijn een woning te vinden en de integratie te beginnen. Ze verhuizen van een collectief opvangcentrum naar een gemeente waar ze doorgaans niets of niemand kennen, vaak de taal niet machtig zijn… Aangepaste ondersteuning is nodig om van deze transitieperiode een hefboom voor een betere integratie te maken.
Bevraging van LOI’s
Samen met Convivial onderzochten we de afgelopen twee jaar hoe we van de transitie bij LOI’s een succesverhaal kunnen maken. Opvallend is dat vluchtelingen momenteel niet overal dezelfde steun krijgen. Een verkennende bevraging, ingevuld door 343 van de 517 LOI’s, toont bijvoorbeeld aan dat slechts 24% van de maatschappelijk assistenten meegaat bij het bezichtigingen van een toekomstige huurwoonst, waardoor de communicatie met eigenaars vaak slecht verloopt. Bij 41% wordt de hulpverlening door het LOI niet aangepast aan eventuele bijzondere sociale of medische noden, waardoor vluchtelingen zich in een uiterst kwetsbare positie kunnen bevinden.
Toolkit ter beschikking
Het is voor de LOI’s zeer moeilijk om op alle domeinen de nodige expertise te beschikken en tegemoet te komen aan de uitdagingen van de transitie. Vandaar dat we samen met de LOI’s deze toolkit ontwierpen.
Drie brochures zijn vanaf vandaag te downloaden:
– Stap voor stap: Samen op zoek naar huisvesting voor vluchtelingen,
– Kwetsbaarheid: Naar een gelijkwaardige behandeling van kwetsbare vluchtelingen,
– Vrijwilligers aan boord: Varianten van vrijwilligerswerk tijdens de transitie.
Aan elke brochure hangt een praktische tool vast: een huisvestingsrozet, een vrijwilligerskwadrant, en een kwetsbaarheidstabell. Ontdek ze allemaal hier.
Samenwerking blijft belangrijk
Caritas International en Convivial ondersteunen LOI’s bij de zoektocht naar huisvesting als het lokaal niet lukt of als de specifieke noden van kwetsbare vluchtelingen te groot blijken. Onder andere in het kader van de Housing-cafés en de huisvestingsdienst van Convivial. De transitie is een complexe aangelegenheid die niet door één actor alleen kan opgelost worden. Het delen van expertise is dan ook een sleutel om van de transitie een hefboom voor een betere integratie te maken.
Deze toolkits werden ontwikkeld dankzij de financiële steun van Fedasil en het AMIF.