Opvang van vluchtelingen: lessen uit de Europese respons op de komst van mensen uit Oekraïne

CNS photo/Paul Haring

20/06/2022

Naar aanleiding van Wereldvluchtelingendag roept Caritas International, samen met Caritas Europa, de beleidsmakers in de Europese Unie op om werk te maken van veilige toegangswegen, een waardige opvang en ondersteuning bij de inclusie voor iedereen die zijn toevlucht zoekt in de EU, ongeacht het land van herkomst. De positieve respons op de mensen die zijn gevlucht uit Oekraïne toont het aan: waar een politieke wil is, is er ook een weg.

Wereldwijd zagen meer dan 100 miljoen mensen zich in 2022 genoodzaakt om op de vlucht te slaan. Een recordcijfer. Deze mensen sloegen op de vlucht als gevolg van conflicten, geweld, mensenrechtenschendingen en vervolging in landen als Ethiopië, Burkina Faso, Myanmar, Nigeria, Afghanistan, Oekraïne en de DR Congo. Mensen die beslissen om hun land te verlaten, doen dat niet lichtzinnig. Vaak is het eerder een kwestie van overleven.

Getuigenis van Ali en Yevheniia

“Mijn kinderen in Somalië hebben het altijd over de ontploffingen en terreuraanvallen die nu al 30 jaar voortduren, sinds de start van de oorlog,” zegt Ali Adan Osmann, die om internationale bescherming heeft gevraagd in ons land en bijstand krijgt van Caritas International. “Daarom kwam ik naar België. Ik zou graag ook mijn kinderen naar hier overbrengen.”

Getuigenissen van Yevheniia, Ali en Kinda

“Toen ik besefte dat mijn dochter in Kiev de kelder niet meer durfde te verlaten om in de keuken te komen eten, had ik maar een paar minuten nodig om het besluit te nemen Oekraïne te verlaten,” vertelt Yevheniia Bondarenko. Zij werkt momenteel voor het Infopunt Oekraïne van Caritas International.

Wereldwijd hebben meer dan 1,5 miljoen personen nood aan hervestiging. Dit systeem is cruciaal en redt levens. Het stelt vluchtelingen in staat om naar een ander land te gaan en daar langetermijnbescherming te krijgen. Spijtig genoeg mochten in 2021 slechts zowat 20.000 vluchtelingen naar de EU reizen via hervestiging of humanitaire procedures.

LEES OOK Een namiddag met een vluchtelingenfamilie

Muren en hekken aan grenzen mogen niet de norm worden. Wanneer mensen migreren, mogen ze niet worden gezien als een bedreiging.

Maria Nyman, secretaris-generaal van Caritas Europa

Een menselijk antwoord, geen muren of hekken

Caritas roept de Europese landen op om meer hervestiging mogelijk te maken en meer veilige toegangswegen naar Europa te openen. Het gaat om een kwestie van wereldwijde solidariteit. Bijna 90% van de vluchtelingen in de wereld wordt immers opgevangen in landen in de buurt van conflictgebieden, ook al hebben die landen genoeg eigen uitdagingen. Die uitdagingen worden alleen maar groter door de toenemende voedselonzekerheid en de bevoorradingsproblemen die te linken zijn aan de oorlog in Oekraïne.

Maria Nyman, secretaris-generaal van Caritas Europa: “Muren en hekken aan grenzen mogen niet de norm worden. Wanneer mensen migreren, mogen ze niet worden gezien als een bedreiging. De ‘pushbacks’ aan onze grenzen moeten meteen ophouden. Wij moedigen de Europese leiders aan om een menselijk antwoord te bieden aan iedereen, geïnspireerd door de gastvrijheid die we toonden voor de mensen die vluchtten uit Oekraïne.”

De nooit geziene respons en de snelle politieke daden van solidariteit ten overstaan van de vluchtelingen uit Oekraïne geven ons hoop: wanneer de politieke wil er is, zijn ongelooflijke inspanningen mogelijk om vluchtelingen te beschermen en ten volle te laten deelnemen aan de samenleving, overeenkomstig de waarden van de EU.

Een vluchteling is een vluchteling. Het is nu zeker niet het moment om het Europese engagement rond de bescherming van vluchtelingen terug te schroeven.