BUDDY FOR REFUGEE – Je dagelijkse leven delen met een jonge vluchteling

Baraa was amper vijf toen hij met zijn familie de oorlog in Syrië ontvluchtte. Ze belandden in buurland Libanon, maar daar was veel racisme en weinig toekomstperspectief. Libanon is het land waar het grootste aantal vluchtelingen per inwoner wordt opgevangen, maar de frequente discriminatie en het gebrek aan middelen maakten het leven er voor Baraa’s familie ondraaglijk. “Als Syriër beteken je daar niks”, vertelt Baraa.

Toen hij 15 was, besloot Baraa om te vertrekken uit Libanon. De reis naar Europa was riskant, illegaal en duur, en hij besefte dat hij zijn leven op het spel zou zetten. Maar zijn leven in Libanon was geen leven. Tegen de zin van zijn ouders verliet hij het land. Om elders zijn dromen waar te maken.

Na een gevaarlijke en moeilijke tocht kwam Baraa in België terecht waar hij als vluchteling werd erkend. Hij kreeg er begeleiding van een team van Caritas International. Baraa bouwde zijn leven op,  leerde snel Frans en ging naar school. Hij woont nu in zijn eigen appartement en doet geregeld studentenjobs. Door wat hij heeft meegemaakt, werd hij snel volwassen. Maar de eenzaamheid woog. Tot hij hoorde over Buddy for Refugee in Luik. Dat was wat hij nodig had.

Buddy worden, betekent peetouder worden van een jongere die zonder familie in België woont. Niet-begeleide minderjarigen zijn bijzonder kwetsbaar omdat ze jong zijn en eenzaam. Het is dan ook van groot belang dat ze goed worden omringd.

Caritas heeft een multidisciplinair team dat hen begeleidt in hun dagelijks leven. De Buddy zorgt voor aanvullende ondersteuning: hij of zij investeert tijd om met de jongere leuke dingen te doen. De Buddy is ook een vertrouwenspersoon met wie de jongere een band kan opbouwen.

“Ons werk draait vooral rond het delen van een netwerk en integratie. Rond ‘Belg-zijn’, zou je  kunnen zeggen. Wij zetten onze deur open, vertellen bijvoorbeeld wat Kerstmis in België betekent of wat hobby’s zijn”, zegt Marianne. De Buddy kan één persoon of een hele familie zijn. De jongere spreekt met de Buddy af hoe vaak ze elkaar zien en wat ze dan samen zullen doen. Caritas zorgt voor een kader, maar de Buddy beslist volledig zelf hoe hij of zij het vrijwilligerswerk wil vormgeven.

Buddy for Refugee in Luik kan nog wel wat Buddy’s gebruiken. Ervaring hebben als peetouder is niet nodig. Vóór de eerste ontmoeting met een jongere plaatsvindt, nemen de vrijwilligers deel aan drie vormingsavonden. «Ik heb veel aan die avonden gehad, want ik ben helemaal niet thuis in de sociale sector. Ik heb veel bijgeleerd», herinnert Eric zich. «Op die avonden zag ik ook heel wat jongeren die zich kandidaat stelden om niet-begeleide minderjarigen te ondersteunen. Een aangename verrassing, want ik verwachtte vooral ouders en volwassenen te zien.»

Na de vorming blijven de Buddy’s in contact met Caritas om verdere begeleiding te krijgen en ervaringen uit te wisselen. “Er zijn extra avonden waarop iedereen over zijn ervaringen vertelt. Die ervaringen zijn heel uiteenlopend. Die avonden vind ik erg verrijkend”, zegt Eric.

Eric, Marianne en hun kinderen begonnen anderhalf jaar geleden aan het Buddy for Refugee-avontuur. Eerst maakten ze kennis met een jonge Afghaan, maar zowel de jongen als de familie waren er toen niet echt klaar voor. Toen ze Baraa ontmoetten, was  het enthousiasme meteen groot. “We zagen zijn grote glimlach en wisten meteen dat zou klikken”, herinnert Eric zich. Voor Baraa was het gevoel wederzijds: “Ze hebben hetzelfde karakter als ik. Ze houden ervan om mensen te leren kennen en babbeltjes te slaan.”

Het opbouwen van een vertrouwensrelatie op lange termijn is wat de familie uit Luik motiveerde om zich bij het project aan te sluiten. “Wij hadden al eerder migranten opgevangen. Dat liep erg goed maar het waren vluchtige ontmoetingen, van één of twee dagen. Ik wilde iets dat langer zou duren”, vertelt Éric. Baraa wilde eigenlijk hetzelfde.

“Baraa vond het fijn om in een gezin met jonge mensen te zijn. Hij was daarnaar op zoek en wij konden hem dat bieden. Hij raakte meteen aan de praat. Baraa had plannen en wilde van alles vertellen”, aldus Marianne. Na hun eerste ontmoeting spraken ze af elkaar elke week te zien. “Baraa komt dikwijls bij ons eten. Als wij naar het theater gaan, vragen we of hij wil meegaan. We gaan ook graag naar de film”, legt Éric uit. “In feite wilden we ons dagelijkse leven met hem delen. We beseffen dat we een groot netwerk hebben”, voegt Marianne eraan toe.

Sinds de eerste ontmoeting zijn de activiteiten dezelfde gebleven, maar het vertrouwen groeide aanzienlijk. Éric: “Er was altijd wederzijdse sympathie maar ik kan zeggen dat Baraa ons nu echt vertrouwt en dat wij voor hem een steun zijn.” Baraa knikt: “Ze zijn een beetje zoals mijn familie. Ik praat over alles wat ik voel, en wat ik meemaak. Of ik me nu goed voel of niet”.

In de zomer van 2023 kwam de biologische familie van Baraa naar België via de gezinsherenigingsprocedure. Ze leerde het gezin van Marianne en Éric kennen en alles verliep heel goed. Baraa verdeelt zijn tijd tussen zijn familie in Luik en zijn Syrische familie. Hij is begonnen aan zijn laatste jaar secundair onderwijs en droomt ervan burgerlijk ingenieur te worden. “Hier kan ik mijn dromen najagen en mijn eigen verhaal maken”, zegt hij optimistisch.

Marianne vat de voorbije maanden zo samen: “De beelden op het tv-nieuws zijn vaak shockerend. In dat opzicht was onze ontmoeting met Baraa heel leerrijk. We maakten kennis met iemand die een leven en een verhaal heeft waarover hij kan vertellen. Hij is niet zomaar één van de duizenden mensen waarover ze op tv praten, hij is een persoon. Zijn kijk op op wat er gebeurt, is erg verrijkend. Dankzij hem weten wij wat beter wie we zelf zijn. Iedereen wordt er dus beter van.”

Deelnemen aan Buddy for Refugee  is een boeiende ervaring, zowel voor de jongere als voor de peetouder(s). Je leert er nieuwe mensen mee kennen, je leert bij over anderen én over jezelf. Het geeft je een andere kijk op de samenleving.

Wil jij ook Buddy worden in Luik? Neem dan contact op met Martin Fauville, die verantwoordelijk is voor vrijwilligerswerk. Je kan een e-mail sturen of dit formulier invullen.

Wil je graag Buddy worden in een andere vestiging van Caritas International of vrijwilligerswerk doen bij ons? Vul dan even dit formulier in.