Context: natuur en mens oorzaak van grote noden
OCHA (het bureau voor de coördinatie van humanitaire zaken van de Verenigde Naties) bevestigt nog maar eens in haar Overzicht van Humanitaire noden in december 2020 dat de noden zeer groot zijn in Zuid-Kivu. De provincie staat op een spijtige derde plaats in de ranglijst van noodlijdende provincies na Noord-Kivu en Ituri. De oorzaken blijven dezelfde als die van de afgelopen jaren: Oost-Congo is het theater van gewapende conflicten en geweld tegen de burgerbevolking, agressie tussen gemeenschappen en politieke spanningen. De provincies Maniema en Zuid-Kivu zijn bovendien regelmatig het slachtoffer van overvloediger regens met overstromingen tot gevolg, mede in de hand gewerkt door onder meer houtkap en verstedelijking. Ook hevige wind veroorzaakt vaak heel wat schade. Daarnaast blijft cholera een aanhoudend probleem onder meer als gevolg van de gebrekkige toegang tot drinkwater.
>> LEES OOK: Duurzame ontwikkelingsdoelstellingen: analyse van de cijfers in DR Congo
Humanitair alarmsysteem
Sinds 2018 bestaat er op initiatief van Caritas International een humanitair alarmsysteem met de medewerking van het lokale Caritasnetwerk op parochiaal niveau. Bij dreigende problemen of rampen wordt een ‘flash alert’ (flash alarm) uitgestuurd naar verschillende betrokken actoren en instanties om zo snel mogelijk een oplossing te kunnen bieden. Ook OCHA houdt hiermee rekening voor de evaluatie van bepaalde situaties. Caritas Spanje heeft ondertussen de leiding van dit netwerk op zich genomen. Het alarmsysteem van Caritas is vooral actief rond Bukavu en Kasongo. Het blijkt een waardevol instrument te zijn om snel tot actie te kunnen overgaan en speelt in de context van dit programma een belangrijke rol.
Wat willen we bereiken en hoe?
De interventies bij crisissituaties in de regio zijn meestal reactief: er wordt noodhulp geleverd om levens te redden. Weinig actoren pakken de oorzaken aan of helpen preventief bij het beperken van de risico’s voor kwetsbare groepen, behalve dan misschien op het vlak van gezondheid en bescherming. Caritas International wil met haar partners ook de levensomstandigheden duurzaam verbeteren. Van groot belang hierbij zijn de betrokkenheid en het engagement van de betrokken personen in alle fases van het programma.
– Gemeenschappen die vaak geconfronteerd worden met crisissituaties zijn in staat om de schade tot een minimum te beperken.
Concreet:
- organisatie van ateliers rond evaluatie van risico’s en het opzetten van plannen voor risicobeperking en hulpverlening.
- vorming van hulpverleners en organisatie van simulatieoefeningen;
- samenkomst van gezagdragers en leiders met het oog op evaluatie, reflectie en beleidsbeïnvloeding.
– Kwetsbare huishoudens die door een ramp getroffen worden kunnen hun basisnoden bevredigen dankzij een onvoorwaardelijke financiële tegemoetkoming.
Concreet:
- analyse van crisissituatie en de mogelijkheden voor een humanitaire interventie.
- organisatie van de financiële tegemoetkoming: contactname met financiële instellingen, criteria vastleggen voor wie in aanmerking komt, selectie van huishoudens, concrete planning van de uitbetaling.
– Kwetsbare huishoudens kunnen na de crisis opnieuw in hun levensonderhoud voorzien.
Concreet:
- analyse van de noden en de mogelijkheden.
- hulpverlening ofwel via onvoorwaardelijke financiële tegemoetkoming, waardebonnen of in natura (zaaigoed, materiaal voor schuilplaats, landbouwbenodigdheden enz.).
