De oorlog in Oekraïne is nu al meer dan negen maanden aan de gang, en de humanitaire gevolgen van deze crisis liegen er niet om. Caritas International heeft besloten opnieuw aanzienlijke middelen vrij te maken om de impact te helpen opvangen: het gaat om een bedrag van 300.000 euro, vooral bedoeld om gevluchte burgers psychosociale bijstand te geven en hen te helpen met de verwerking van posttraumatische gevoelens en stoornissen. “Dit project situeert zich voor een deel in Slovakije“, legt Sébastien Dechamps, coördinator noodhulp bij Caritas International, uit. “Een ander deel speelt zich af in de streek van Oezjhorod, Moekasjevo en Charkiv in Oekraïne.”
Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne werkt Caritas International goed en intensief samen met Caritas Slovakije, Caritas Oekraïne en andere organisaties die deel uitmaken van het wereldwijde Caritas-netwerk.
Na een drie maanden durend proefproject op het vlak van psychosociale bijstand is nu beslist om de inspanningen voort te zetten en uit te breiden. “Er blijft grote nood aan psychosociale zorg voor Oekraïense vluchtelingen, zowel voor volwassenen als kinderen“, zegt Dechamps. “Voor zover wij kunnen inschatten, is Caritas de enige speler die deze zorg aanbiedt in de zones Kosice en Spis in Slovakije en in steden als Oezjhorod en Moekasjevo.”
Het project dat nu wordt gefinancierd, bestaat uit drie delen. “Om te beginnen wordt de psychosociale bijstand aan Oekraïense vluchtelingen in Slovakije voortgezet“, aldus Dechamps. “Zo willen we wekelijks 3.000 vluchtelingen bereiken, onder wie ook heel wat kinderen.” De activiteiten in Oekraïne worden uitgebreid, bijvoorbeeld in de richting van de steden Charkiv, Dnipro en Zaporizja. “Tot slot zal personeel worden bijgeschoold rond technieken die helpen om posttraumatische stoornissen op te vangen en burn-outs te voorkomen. Medewerkers zullen ook leren hoe je spelletjes en andere activiteiten kan inzetten om het welzijn van kinderen te verbeteren.“
Oekraïense vluchtelingen doen mee
“Met zijn aanpak kan het Caritas-netwerk in de betrokken gebieden grote aantallen vluchtelingen en ontheemden bereiken. Een voordeel hierbij is dat we kunnen terugvallen op infrastructuur en diensten die al bestaan. We leiden ook Oekraïense vrouwen op die al psychologe, maatschappelijk werkster of pedagoge zijn: zij krijgen specifieke vorming rond het omgaan met posttraumatische gevoelens. Deze vrouwen worden hiervoor betaald en hebben zo een vorm van inkomen. We hebben ook bijzondere aandacht voor de situatie van kinderen in crèches en op andere sites.”
In het geval van Slovakije bleek de voorbije maanden dat er steeds minder nieuwe vluchtelingen uit Oekraïne toekwamen. Sommige vluchtelingen vertrekken naar Oekraïne maar vaak keren ze uiteindelijk toch terug naar Slovakije omdat er in hun eigen streek te veel verwoest is. Meer dan eens brengen ze oudere familieleden mee naar Slovakije.
Dechamps: “In het westen van Oekraïne zijn er momenteel zowat 400.000 officieel geregistreerde ontheemden. Burgers die zijn weggevlucht uit de Donbas of uit het zuiden van Oekraïne hebben dikwijls geen mogelijkheid om naar huis terug te keren. En uit de Donbas en Cherson blijven er interne vluchtelingen toestromen.”
De winterperiode en de aanhoudende Russische aanvallen tegen civiele infrastructuur in Oekraïne zullen waarschijnlijk nog meer Oekraïners doen vluchten naar Slovakije en andere buurlanden. Een deel van de toekomstige vluchtelingen zal opvang zoeken in het westen van Oekraïne, waar de situatie veiliger is.
