Oekraïne | Telefonisch infopunt: interview met het team

• Anna Yavorska (die het infopunt coördineert) : Wij hebben al enorm veel oproepen en berichten beantwoord die in het Oekraïens of Russisch binnenkwamen via WhatsApp. Verder kregen we veel oproepen in het Frans en het Nederlands. Heel wat mensen komen bij ons informatie vragen op de Heizel.
• Pieter Van Roeyen (jurist) : Aanvankelijk belden er vooral Belgen om materiële hulp voor te stellen. Momenteel krijgen we voornamelijk vragen van mensen die personen uit Oekraïne huisvesten en die praktische informatie nodig hebben om hen te kunnen helpen. We krijgen ook heel wat aanvragen van Oekraïners die in België, elders in Europa, of zelfs in Oekraïne leven. Sommige van de vluchtelingen, afkomstig uit Oekraïne, zijn derdelanders (van buiten de Europese Unie) die doorgaans geen recht op tijdelijke bescherming^[*] kunnen laten gelden. We worden ook gecontacteerd door Oekraïners die al voor de oorlog in België leefden… Of nog, door families met personen van uiteenlopende nationaliteiten. Zo gaven we onlangs informatie aan een familie waarvan de vader Turks was en zijn vrouw en kinderen Oekraïens. Elk geval is anders. Soms zijn de juridische situaties erg ingewikkeld, en zijn gepersonaliseerde oplossingen nodig.
• Anna Yavorska : Uiteraard zijn er veel alleenstaande vrouwen of vrouwen met kinderen. De meeste mannen zijn in Oekraïne moeten blijven om te vechten. Het is nog te vroeg om al bepaalde tendensen in de profielen te kunnen zien. Maar we zien wel personen van uiteenlopende sociaaleconomische niveaus: sommigen zijn ongeschoold, anderen zijn erg goed opgeleid en praten verschillende talen. Er zijn ook meer kwetsbare personen met een handicap. Zo zien we bijvoorbeeld mannen en vrouwen die doof of blind zijn of die in een rolstoel zitten. Je moet wel beseffen dat de meerderheid van die allerzwaksten niet konden wegvluchten. Zij zitten nog altijd vast in Oekraïne of zijn om het leven gekomen door de bommen.

• Pieter Van Roeyen : De context evolueert voortdurend. De mensen die uit Oekraïne toekomen, moeten duidelijke informatie krijgen en dat terwijl de situatie voortdurend verandert. De informatie komt van overal: van de media, van sociale netwerken, dingen worden doorverteld… Belgen die gevluchte personen opvangen, stellen zich ook heel wat vragen. Wij doen ons best om aan iedereen duidelijke, juiste en actuele informatie te geven.
• Anna Yavorska : Sommigen voelen zich verloren, weten niet waar naartoe te gaan, weten niet welke procedures ze moeten volgen. Anderen nemen met ons contact op om bevestiging te krijgen van informatie die ze hebben gelezen of gehoord. Zij wenden zich tot Caritas, een internationaal erkende organisatie, om een officiële en schriftelijke bron te hebben.
• Pieter Van Roeyen : We behandelen prioritair sociaaljuridische vragen. Soms gaat het om erg gerichte vragen waarvoor je een grote kennis op het vlak van migratie moet hebben. Wij baseren onze antwoorden op vele jaren ervaring met het begeleiden van kwetsbare families en gevluchte personen die lijden aan oorlogstrauma’s; we willen deze expertise en ons uitgebreide netwerk graag ter beschikking stellen. Bovendien zijn er nogal wat nieuwe, nooit gehoorde vragen. Wij zoeken oplossingen binnen het Caritas-netwerk en bij onze partners.
• Anna Yavorska : We noteren ook heel gevarieerde vragen van praktische aard. Bijvoorbeeld: waar kan je een document laten vertalen? Hoe wordt de opvang in België geregeld? Waar kan ik een kaart voor de metro kopen? Kunnen mijn kinderen naar school gaan voor ik mijn verblijfskaart heb gekregen? Waar kan ik Nederlands of Frans leren? Waar kan ik een job zoeken? Hoe krijg ik toegang tot de ziekteverzekering? Hoe moet ik mijn relatie officieel laten erkennen?

Pieter Van Roeyen : Sinds vele jaren antwoordt Caritas op vragen van iedereen, via onze sociale dienst en onze verschillende sociale projecten. Uiteraard blijven we dat doen! We hebben deze specifieke telefoonlijnen geopend door de omvang van de Oekraïnecrisis en ook omdat zovelen, afkomstig uit Oekraïne, nu nood hebben aan betrouwbare informatie. We blijven onze missie uitvoeren: begeleiding geven aan alle mensen die het slachtoffer zijn van geweld, natuurrampen en armoede zonder onderscheid te maken op basis van herkomst, geslacht of politieke, levensbeschouwelijke of godsdienstige overtuiging; hierbij werken we samen met onze nationale en internationale netwerken. Wij maken er een erezaak van om iedereen op een degelijke manier te bedienen en informeren.

• Pieter Van Roeyen : Wij staan in de eerste lijn om te antwoorden op de vragen. We zoeken naar antwoorden en lossen problemen op, zelf of via onze netwerken en partnerorganisaties.
• Anna Yavorska : We willen dat iedereen zijn fundamentele rechten kan uitoefenen en een oplossing kan vinden voor de problemen die er zijn. Dankzij de WhatsApp-lijn in het Oekraïens – of in het Russisch, indien nodig – kunnen we de nuances uitleggen in de moedertaal van de beller en een opvolging verzekeren. Het gebeurt geregeld dat mensen, die me al eerder spraken, terugbellen. Via WhatsApp kan je gemakkelijk links sturen die verwijzen naar officiële informatie. Je kan zo ook personen oriënteren wanneer ze letterlijk de weg kwijt zijn. En het is mogelijk om gratis te bellen.