Rampen bestrijden door de risico’s te beperken

Preventieve maatregelen

De humanitaire hulpverlening heeft een hele evolutie ondergaan. Vandaag zorgen we er met het Caritasnetwerk niet alleen voor dat slachtoffers dankzij noodhulp kunnen overleven. We gaan ook samen met de mensen aan de slag om, waar mogelijk, de kans op een toekomstige ramp te verkleinen en de impact van crisissen te beperken.

“Het gaat er dus om dat er bij een ramp meer gebeurt dan het verdelen van voedsel, water of tijdelijk onderdak”, legt Jean-Yves Terlinden, deskundige ‘Risicobeperking op rampen vanuit de gemeenschap’ (RBRG) bij Caritas International, uit. “RBRG brengt de mensen van een gemeenschap samen om eventuele bedreigingen te analyseren en oplossingen uit te werken. De ervaring die de lokale bevolking in de loop der jaren bij rampen heeft opgedaan speelt hierbij een grote rol.”

Dat de hulpverlening niet langer beperkt is tot het beantwoorden van de onmiddellijke noden, maar dat er ook preventief aan risicobeperking wordt gedaan, zorgt dat er vandaag minder doden te betreuren zijn bij extreme weersomstandigheden. Dat bewijst de eerder vermelde studie. Het is dus géén toeval.

>>LEES OOK: Klimaatopwarming: de feiten op een rij (en wat jij eraan kan doen).

Prioriteiten gebaseerd op het internationale Kader van Sendai

Caritas International baseert zijn strategie voor humanitaire interventies op de prioriteiten 1, 3 en 4 van het zogenaamde ‘Kader van Sendai’ (internationaal akkoord voor rampenrisicobeperking van de Verenigde Naties)^[2].

• Prioriteit 1: de potentiële gevaren bij bedreigende situaties begrijpen
• Prioriteit 3: investeren in het beperken van de risico’s om zo de draagkracht van de bevolking te verhogen. Belangrijk hierbij zijn de bescherming van de broodwinning en de productiemogelijkheden (voornamelijk het vee, de lastdieren, de werktuigen en de zaden).
• Prioriteit 4: verbetering van de paraatheid in crisissituaties voor een effectieve respons en met het oog op ‘building back better – beter heropbouwen’

Natuurrampen en rampen door de mens veroorzaakt

RBRG beperkt niet alleen het verlies aan mensenlevens, bestaansmiddelen en gezondheid bij extreme weersomstandigheden. Ook bij aardbevingen en epidemieën maakt het een verschil. Zelfs bij conflicten, hoewel dit laatste niet vanzelfsprekend is.

“Een concreet voorbeeld van zo’n aanpak is ons programma in het conflictgebied van de provincie Zuid-Kivu in DR Congo”, vertelt Grégory Claus, programmabeheerder Grote Meren. “Deze regio krijgt bovendien ook nog vaak af te rekenen met overvloedige regenval en hevige wind. Sinds 2018 bestaat er op initiatief van Caritas International een humanitair alarmsysteem, in samenwerking met het lokale Caritasnetwerk en de lokale gemeenschappen (parochies). Bij dreigende problemen of rampen wordt een ‘flash alert’ (flash alarm) uitgestuurd naar verschillende betrokken actoren en instanties. De bedoeling is zo snel mogelijk een oplossing te bieden. Het kan gaan over een rivier die buiten zijn oevers treedt, een lokaal conflict dat uit de hand dreigt te lopen, een onrustwekkende nieuwe haard van cholera,…”

>>Lees ook over de risicobeperking in Burundi: “De boerenbevolking in Burundi en de klimaatopwarming”

© Caritas Lebanon – Risicobeperking is ook de taak van de overheid die de ontploffing in Beiroet had kunnen voorkomen. Caritas maakt werk van een betere en toegankelijker medische zorg, in het verpauperde land.

Veelzijdige aanpak

Een waarschuwingssysteem is een middel, geen doel op zich. Daarnaast gebeurt er nog veel meer. Met minder houtkap en het beplanten van heuvels, bestrijden we erosie en reduceren het gevaar voor overstroming. Activiteiten voor vredesopbouw bevorderen de verstandhouding tussen verschillende groepen en kunnen verhinderen dat een conflict escaleert. En ontstaat er toch een crisissituatie, bv een mislukte oogst, dan kan het feit dat mensen ook inkomsten hebben buiten de landbouw, de impact ervan milderen. Een opleiding voor hulpverleners, simulatieoefeningen en een uitgewerkt rampenplan zorgen voor een snelle en efficiënte tussenkomst bij een overstroming en dus ook het beperken van de schade.

>> Blijf op de hoogte

Sensibilisering en beleidsbeïnvloeding

Met haar expertise wil Caritas International bijdragen tot een beter begrip van humanitaire kwesties bij het publiek. Bij besluitvormers pleiten we voor een passend beleid en passende financiering. Met lokale, Belgische en internationale partners promoten we het respect voor humanitaire principes en wetgeving, en het respect voor de rechten van de slachtoffers. We vragen een betere en meer flexibele financiering voor ngo’s en zetten ons in voor een geïntegreerde benadering die humanitaire kwesties, ontwikkeling en vredesopbouw met elkaar verbindt. We nemen eveneens actief deel aan platformen en netwerken die dezelfde doelstellingen bevorderen.

Een belangrijke internationale partner is hierbij VOICE^[3]. VOICE staat voor “Voluntary Organisations in Cooperation in Emergencies” en is een ngo-netwerk dat sinds 1992 wereldwijd doeltreffende humanitaire hulp bevordert. VOICE is de belangrijkste gesprekspartner van ngo’s met de Europese Unie op het gebied van noodhulp en rampenrisicovermindering, en het bevordert de waarden van zijn 86 lidorganisaties.

Ook jij kan helpen!

Humanitaire rampen maken wereldwijd miljoenen slachtoffers. Wanneer een crisis meedogenloos toeslaat, is het nodig om snel te handelen en slachtoffers te beschermen: de hongersnood stoppen, zorgen dat er weer drinkbaar water is zodat mensen niet omkomen van dorst. En ervoor zorgen dat de verspreiding van ziektes stopt. Een snel en pasklaar antwoord kan alleen maar dankzij ons noodhulpfonds. Dat zorgt ervoor dat we onmiddellijk met het internationale Caritasnetwerk aan de slag kunnen en niet moeten wachten tot een fondsenwervingscampagne genoeg geld in het laatje brengt. Media tonen vaak alleen maar de verdeling van dringende hulpgoederen, het verlenen van medische hulp en huisvesting. Weet dat jouw financiële steun ook bijdraagt aan het beperken van risico’s en het vergroten van de veerkracht van mensen!

>> DOE EEN GIFT