Noodhulp & Ontwikkeling – Veelgestelde vragen (FAQ)

Caritas International België Noodhulp & Ontwikkeling – Veelgestelde vragen (FAQ)

Klimaatverandering

Wat is klimaatverandering?

Klimaatverandering’ is het geheel van belangrijke veranderingen die zich tijdens een lange periode voordoen in de temperatuur-, regen- en windpatronen van de aarde en andere aspecten van het klimaat. Terwijl de term ‘weer’ verwijst naar natuurlijke veranderingen die zich voordoen van minuut tot minuut of zelfs van jaar tot jaar, verwijst de term ‘klimaatverandering’ alleen naar langetermijntrends, veranderingen die zich voordoen over meerdere jaren en decennia.

Wat betekenen 'aanpassing' aan de klimaatverandering en 'mitigatie' van de klimaatverandering?

‘Aanpassing’ aan de klimaatverandering betekent dat mensen zich aanpassen aan de werkelijke of verwachte klimaatverschillen en de effecten ervan om schade tot een minimum te beperken.

‘Mitigatie’ is het verminderen of voorkomen van broeikasgasuitstoot of het afzonderen van koolstof om de verdere opwarming van de planeet te stoppen.

Wat is het verschil tussen de opwarming van de aarde en de klimaatverandering?

‘Opwarming van de aarde’ verwijst alleen naar de stijging van de temperatuur van de aarde. De term ‘klimaatverandering’ omvat alle aspecten van het klimaat, zoals extreme weersomstandigheden, intense hittegolven in de zomer, toenemende stormen, langere droogtes, frequentere overstromingen en zeespiegelstijging.

Waarom is de klimaatverandering belangrijk?

Veranderingen in het klimaat van de aarde kunnen intense hittegolven, stijgende zeespiegels, bosbranden, intensere droogtes, tropische stormen, orkanen, enz. veroorzaken. Die kunnen grote gevolgen hebben voor de hoeveel voedsel die onze boeren kunnen verbouwen, de kwaliteit van hun gewassen, gedwongen migratie, conflicten over hulpbronnen zoals proper water en een toename van door insecten overgedragen ziekten zoals malaria.

Wie wordt getroffen door de klimaatverandering?

Iedereen wordt getroffen door de klimaatverandering, maar op dit moment voelen de meest kwetsbaren in de wereld de gevolgen het meest. De mensen die al in warmere klimaten leven, ondervinden problemen zoals intensere stormen, langere droogtes en grillige regenval.

Zijn wetenschappers het eens over de klimaatverandering?

Ja, 97% van de klimaatwetenschappers in de wereld gelooft dat de mens heeft bijgedragen aan de klimaatverandering.

Risicobeperking op rampen

Wat is rampenrisicovermindering en waarom is dit belangrijk?

Het VN-Bureau voor rampenbeperking (UNDDR – United Nations Office for Disaster Reduction) definieert de beperking van de risico’s op rampen als ‘het concept en de praktijk van het reduceren van potentiële gevaren op rampen door inspanningen om de oorzaken ervan te analyseren en te beheersen. Dit gebeurt onder meer door het verminderen van de blootstelling aan bedreigingen en zo de kwetsbaarheid van mensen en goederen te verminderen, door goed beheer van land en milieu en door een betere voorbereiding op ongunstige gebeurtenissen’. Ter verduidelijking: ‘een ramp’ betreft hier een ingrijpende, natuurlijke of door de mens veroorzaakte gebeurtenis die het functioneren van een gemeenschap, een regio of zelfs een land ernstig verstoort, met materiële, menselijke of ecologische verliezen tot gevolg. De beperking van het risico op rampen is een reactieve en vooral preventieve aanpak om het verlies aan mensenlevens, middelen van bestaan en gezondheid tijdens extreme weersomstandigheden, aardbevingen, epidemieën en conflicten te beperken.

Wat is het ‘Sendai kader’ voor de beperking van het risico op rampen?

Het Sendai Framework for Disaster Risk Reduction (2015-2030) (kader voor de beperking van het risico op rampen) is een internationaal document dat tussen 14 en 18 maart 2015 werd aangenomen door de lidstaten van de Verenigde Naties op de Wereldconferentie over de beperking van het risico op rampen in Sendai, Japan, en in juni 2015 werd bekrachtigd door de Algemene Vergadering van de VN. Het is de opvolger van het Hyogo Framework for Action (2005-2015), dat tot dan toe het meest omvattende internationale akkoord was geweest over de beperking van het risico op rampen.

Het Sendai-document is het resultaat van drie jaar besprekingen, tijdens welke VN-lidstaten, ngo’s en andere belanghebbenden opriepen tot een verbeterde versie van het bestaande Hyogo-kader, met een reeks gemeenschappelijke normen, een alomvattend kader met haalbare doelstellingen, en een wettelijk gebaseerd instrument voor rampenrisicovermindering. De lidstaten benadrukten ook dat rampenrisicovermindering en aanpassing aan de klimaatverandering moeten worden aangepakt bij het vaststellen van de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling, met name in het licht van de ontoereikende aandacht voor risicovermindering en veerkracht in de oorspronkelijke millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling.

Welke expertise heeft Caritas International op het vlak van Risicobeperking?

Caritas International heeft een sterke expertise ontwikkeld in de verschillende manieren van reageren op rampenrisico’s (conflicten, aardbevingen, overstromingen, droogtes, enz.). De weerbaarheid van de gemeenschap versterken is hier een van de belangrijkste doelstellingen.

Onze acties:

  • Analyse van situaties om risico’s op te sporen, te begrijpen en erop te anticiperen;
  • Opzetten van en/of samenwerken met waarschuwingssystemen tussen verschillende actoren.
  • Ontwikkelen van rampenplannen en voorzorgsmaatregelen om snel, adequaat, doeltreffend en gecoördineerd te kunnen reageren.
  • Versterking van de plaatselijke capaciteiten (individuen, gezinnen, gemeenschappen, partners, middenveld en overheid) op het gebied van analyse, preventie en uitvoering van strategieën voor risicobeperking en herstel.
Is risicobeperking bij rampen enkel een opdracht voor humanitaire organisaties?

De beperking van het risico op rampen is een onderdeel van de sociale en economische ontwikkeling, en is van essentieel belang voor een duurzame ontwikkeling in de toekomst. Dit wordt erkend in verschillende mondiale documenten

De 2030-agenda voor duurzame ontwikkeling erkent en bevestigt opnieuw de dringende noodzaak om het risico op rampen te verminderen. Naast rechtstreekse verwijzingen naar de resultaten van de derde VN-conferentie over de beperking van het risico op rampen (Sendai Framework), zijn er specifieke mogelijkheden om de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s – Sustainable Development Goals) te verwezenlijken door het risico op rampen te beperken. Bijvoorbeeld door de blootstelling en kwetsbaarheid van armen voor rampen te verminderen of veerkrachtige infrastructuur op te bouwen. Er zijn ook verschillende doelstellingen die kunnen bijdragen tot het verminderen van het rampenrisico en het opbouwen van veerkracht, zelfs wanneer rampenrisicovermindering niet expliciet wordt genoemd.

Doelstellingen in verband met het bevorderen van onderwijs voor duurzame ontwikkeling in het kader van SDG nr. 4, zoals het bouwen en verbeteren van onderwijsfaciliteiten en het zorgen voor een gezond leven, alsook doelstellingen in het kader van SDG nr. 11 (steden) en van SDG nr. 9 (veerkrachtige infrastructuur opbouwen) bevestigen het onderlinge verband tussen rampenrisicovermindering en duurzame ontwikkeling.

Waarom een internationale dag voor risicobeperking op rampen?

De Internationale Dag voor de beperking van het risico op rampen – op 13 oktober – is een gelegenheid om stil te staan bij de vooruitgang die wordt geboekt bij de beperking van het risico op rampen en het verlies aan mensenlevens, bestaansmiddelen en gezondheid. De editie van 2021 richt zich op “Internationale samenwerking voor ontwikkelingslanden om hun rampenrisico en rampenverliezen te beperken”.